Diyabet ve ayak bakımının önemi.Ayak ülserinde riskler neler?Ayak muayenesi ne sıklıkta yapılır?Ayak bakımında koruyucu önlemler nelerdir?Günlük ayak kontrolünde dikkat edilecekler.
Diyabet olgularında eğer komplikasyonlar gelişmeye başlarsa, bacaklarda veya ayaklarda kayıp gerçekleşebilir.
Diyabet olgularının % 15 inde ayak ülserleri gelişebilir.
Ayak ülseri olanların %50 sinde 2 yıllık süreçte tekrarlama görülür.
Ayak ülseri olgularının %20 sinde kayba gidebilir.(Aslında %50 si önlenebilir)
Ayak tutulumu yapan periferik nöropati ;
Olgularda motor,otonomik, ve duyusal sinir liflerinde yüksek şeker seviyelerine bağlı yavaş-ilerleyici hasar gelişir.
Genellikle ayaklarda iğnelenme, çarşafa sürtünmeyle acı hissi,veya ısı hissinde azalma görülür.
Periferik nöropati ilerlediğinde sinir hasarı nedeniyle , hissizlik gelişebilir,beyin bu nedenle ayaktaki yaralanan alanlarda basıya bağlı olumsuzluklarda hamle yapamaz, ülser büyür, enfekte olur.
Ayak muayenesi
Diyabet olgularında en azından yılda bir düzenli ayak muayenesi önem arz eder.
Riski yüksek olgularda koruyucu önlemler;
Atletik ayakkabı ve yumuşak ortopediklerin kullanımı ayaklara destek sağlar, basıncı dağıtır,nöropatik ülser gelişimini önler.
Çıplak ayak gezilmemeli, her zaman kapalı ayakkabı tercih edilmeli,kumsalda –deniz kenarında koruyucu ayakkabı giyilmeli
Yeni ayakkabı gün sonunda seçilmeli,bu ayakkabı önce kısa sürelerle giyilerek esnetilmeli, hava alabilen ürünler- deri seçilmeli,
Sıkı çoraplar kullanılmamalı, çorapsız ayakkabı giyilmemeli
Ciltte nemi alması için çorap kullanılmalı, sık sık değiştirilmeli.
Diyabet olgularında ayak problemlerinin önlenmesi için hastalara eğitim verilmeli;
Ayak bakımının gösterilmesi,temel hijyen kurallarının anlatılması,ufak sorunların tespiti ve tedavisi,doktor ile görüşülecek zamanların farkında olunması.
Günlük ayak kontrolünde dikkat edilecekler;
Ayakta kesikler,kabarcıklar,şişlikler
Isı değişiklikleri
Renk değişiklikleri
Ağrı
Kuru çatlak cilt
Enfeksiyon belirtileri
Tırnak batması
Ciltte his kaybı
Ayak Yıkarken ana hatlar;
Hergün ayaklar nazikçe su ve sabunla yıkanır, su ısısı mutlaka önce kontrol edilip ayak öyle sokulur.Sert bezler kullanılmaz.Yumuşak havluyla kurulanır,nemli bırakılmaz.Eğer kuruluk varsa günlük losyonlar( alkolsüz ve parfümsüz tercih edilir-vaselin intensive care) kullanılır.
Ayak tırnakları banyo sonrası kesilmeli ve çok kısa da kesilmemeli.